Εμφυτεύματα: γενικά

Τα οδοντικά εμφυτεύματα ή αλλιώς "φυτευτά δόντια", είναι ειδικές κατασκευές σχεδιασμένες να αντικαθιστούν ανεπιθύμητες απώλειες δοντιών στο στόμα. Το εμφύτευμα είναι ένα κυλινδρικό σύστημα από ειδικό κράμα μετάλλων (κράματα τιτανίου) που τοποθετείται μέσα στο οστούν των γνάθων με σκοπό την πλήρη ενσωμάτωση του γύρω από το οστό. Όταν το εμφύτευμα ενσωματωθεί και σταθεροποιηθεί στο οστό μπορούν να προσαρμοστούν επάνω σε αυτό στεφάνες (θήκες) και γέφυρες για να αντικαταστήσουν τα δόντια που λείπουν. Συνήθως, δύο είναι οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται για την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων και πραγματοποιούνται σε δύο στάδια:

1. χειρουργική τοποθέτηση εμφυτεύματος στο οστό
2. αποκάλυψη του εμφυτεύματος μετά από θεμιτό χρονικό διάστημα (1-3 μήνες) και αφού πρώτα έχει πραγματοποιηθεί η πλήρης ενσωμάτωση (σταθεροποίηση) του στο οστό.

Πλεονεκτήματα των εμφυτευμάτων

1. Δεν χρειάζεται να τροχιστούν τα παρακείμενα υγιή δόντια όπως πρέπει να γίνει για να τοποθετηθούν γέφυρες.
2. Δίνουν άριστα αισθητικά αποτελέσματα
3. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντικατάσταση πολλών δοντιών με σταθερές γέφυρες.
4. Λειτουργούν τόσο καλά όσα τα φυσικά δόντια
5. Διατηρούν το οστούν των γνάθων καλύτερα από τις γνωστές οδοντοστοιχίες.

Συμπερασματικά, τα οδοντικά εμφυτεύματα είναι μια από τις καλύτερες εναλλακτικές λύσεις θεραπείας για ασθενείς στους οποίους λείπουν ένα ή περισσότερα δόντια.Εφόσον τοποθετηθούν σωστά, οι προσθετικές εργασίες που στηρίζονται σε εμφυτεύματα μπορεί να είναι αισθητικά άρτιες, λειτουργικά τέλειες, άνετες για τον ασθενή και με μεγάλη διάρκεια ζωής.

Παλαιότερα, τα κατεστραμμένα δόντια ή τα δόντια που παρουσίαζαν φλεγμονή, πόνο, οίδημα, απόστημα κ.λ.π οδηγούσαν μοιραία στην εξαγωγή τους από τον οδοντίατρο.Σήμερα όμως, χάρη στην εξέλιξη της οδοντιατρικής επιστήμης, τα περισσότερα από τα δόντια αυτά μπορούν να σωθούν και να διατηρηθούν στο στόμα με την ενδοδοντική θεραπεία, την γνωστή στην καθομιλουμένη, απονεύρωση.

Η διαδικασία της απονεύρωσης με λίγα λόγια:Με την ενδοδοντική θεραπεία έχουμε ως στόχο την επίτευξη αφαίρεσης του νεύρου από το εσωτερικό του δοντιού.Στην συνέχεια καθαρίζουμε και απολυμαίνουμε με διάφορες φαρμακευτικές ουσίες τον πολφικό θάλαμο και τους ριζικούς σωλήνες(εσωτερικούς χώρους του δοντιού όπου απλώνεται το νεύρο του) και εν κατακλείδι σφραγίζουμε καλά αυτούς τους χώρους μέχρι την άκρη της ρίζας(ακρορρίζιο).

Οφείλουμε να τονίσουμε ότι ο πολφός δεν είναι μόνο το νεύρο του δοντιού αλλά ένας μαλακός ιστός που περιέχει αιμοφόρα αγγεία, ίνες νευρικές κ.λ.π.Κάθε δόντι έχει μόνο ένα πολφικό θάλαμο αλλά μπορεί να έχει μία ή περισσότερες ρίζες και αρκετούς ριζικούς σωλήνες.Αν υπάρξει τραυματισμός ή νόσος του πολφού χωρίς θεραπευτική παρέμβαση, μπορεί να εισέλθουν σε αυτόν μικρόβια και να προκαλέσουν μοιραία την νέκρωση του.Αν και σε αυτήν την περίπτωση το δόντι δεν απονευρώθει μπορεί να σχηματιστεί ένα απόστημα με πύον στο ακρορρίζιο και να παρατηρηθεί έντονος πόνος, κάτι που τελικά θα οδηγήσει στην εξαγωγή του εφόσον δεν υπάρξει άμεσα θεραπευτική αντιμετώπιση.

Παρακάτω σας παραθέτουμε ορισμένες απαντήσεις-συμβουλές σε διάφορες ερωτήσεις σας, όσον αφορά την διαδικασία της απονεύρωσης:

1. Η ενδοδοντική θεραπεία είναι επώδυνη ή ανώδυνη διαδικασία;

   Λόγω των τεχνικών που χρησιμοποιούνταν παλαιότερα για την αφαίρεση του πολφού, είχε δημιουργηθεί η εντύπωση ότι η διαδικασία της απονεύρωσης είναι μια επώδυνη θεραπεία. Σήμερα, με τις εξελιγμένες τεχνικές αναισθησίας, η αφαίρεση αυτή γίνεται τελείως ανώδυνα.

2. Υπάρχει περίπτωση να υπάρξει πόνος μετά το ραντεβού;

   Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, όχι.Υπάρχουν, όμως, περιστατικά στα οποία η μάχη με τα υπάρχοντα μικρόβια μπορεί να οδηγήσει αρχικά σε εμφάνιση πόνου ή οιδήματος(πρήξιμο) ήπιας ή έντονης μορφής.Στις περισσότερες περιπτώσεις αρκεί η χρήση παυσίπονων ανά τακτά χρονικά διαστήματα.Σε περίπτωση ύπαρξης οιδήματος μπορούμε να έχουμε κάποια ανακούφιση πραγματοποιώντας πλύσεις(μπουκώματα) στο στόμα με χαμόμηλο, αλατόνερο ή ακόμα και νερό(σε θερμή κατάσταση) ή τοποθετώντας ψυχρά αποθέματα(σε περίπτωση έντονου οιδήματος).

   Γενικά σε κάθε περίπτωση πρέπει να ενημερώνεται ο οδοντίατρος ο οποίος είναι και ο αποκλειστικός υπεύθυνος για να αποφασίσει αν θα πρέπει να χορηγηθεί αντιβίωση. Σε κάθε περίπτωση, δεν πρέπει να αφαιρείται το προσωρινό σφράγισμα που έχει τοποθετηθεί από τον οδοντίατρο γιατί μπορεί να αναπτυχθεί τερηδόνα στο δόντι.

3. Ποια είναι η αιτία της εμφάνισης των επιπλοκών αυτών;

   Η εμφάνιση επιπλοκών(ειδικά σε περιστατικά που δεν προϋπήρχαν συμπτώματα) οδηγεί στο εσφαλμένο συμπέρασμα ότι ο οδοντίατρος δεν ακολούθησε σωστή διαδικασία.Στις περιπτώσεις αυτές, τα μικρόβια που προϋπήρχαν μπορεί να δημιούργησαν τέτοια προβλήματα και τα οποία οφείλονται είτε στην αντίδραση του οργανισμού να αντιμετωπίσει τα μικρόβια είτε είναι αποτέλεσμα των αναγκαίων χειρισμών που εφαρμόζονται κατά την διάρκεια της ενδοδοντικής θεραπείας.

4. Τα προβλήματα αυτά προδικάζουν αποτυχία της θεραπείας;

   Η απάντηση είναι αρνητική.Από την στιγμή που επιτυγχάνεται η απομάκρυνση των μικροβίων από το εσωτερικό του δοντιού, τα υπόλοιπα μικρόβια που βρίσκονται εκτός του δοντιού, αναλαμβάνει ο οργανισμός να τα αντιμετωπίσει(ακόμα και με αντιβίωση εφόσον χρειαστεί).

5. Μπορούμε να μασάμε με ένα δόντι υπό ενδοδοντική θεραπεία;

   Κατά την διάρκεια της θεραπείας και ανάμεσα στις συναντήσεις, τοποθετείται ένα πρόχειρο υλικό το οποίο εύκολα απομακρύνεται όταν μασάμε.Θα πρέπει να είμαστε πάντα πολύ προσεκτικοί, διότι εάν το υλικό απομακρυνθεί θα εισχωρήσουν μικρόβια από το στόμα μέσα στο δόντι θέτοντας σε κίνδυνο την επιτυχία της θεραπείας.Επίσης σε αυτήν την φάση το δόντι είναι ευαίσθητο και <<εύκολο>> σε κατάγματα και θα είναι κρίμα να το απωλέσουμε.

6. Γιατί θα πρέπει να τοποθετείται στεφάνη(θήκη) στα απονευρωμένα δόντια;

   Κατά την διάρκεια της ενδοδοντικής θεραπείας, διανοίγετε μια κοιλότητα η οποία μας επιτρέπει να εργαστούμε στο εσωτερικό του δοντιού.Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μειώνετε η αντοχή του δοντιού στις δυνάμεις και πιέσεις που αναπτύσσονται κατά την μάσηση αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο εμφάνισης κατάγματος και μακροπρόθεσμα απώλειας(εξαγωγής) του.

7. Μετά την πραγματοποίηση της ενδοδοντικής θεραπείας απαιτείται μόνιμο σφράγισμα στο δόντι;

   Ακόμα και αν τοποθετηθεί στεφάνη στο δόντι, είναι απαραίτητη η μόνιμη έμφραξη(σφράγισμα) του αποκλείοντας έτσι την επαναμόλυνση στο εσωτερικό του.

8. Το χρώμα του δοντιού αλλάζει μετά την ενδοδοντική θεραπεία;

   Παλαιότερα, λόγω των υλικών κυρίως που χρησιμοποιούσαν για την έμφραξη(σφράγισμα) αλλά και λόγω των διαδικασιών που ακολουθούσαν για την απομάκρυνση του πολφού είχε ως αποτέλεσμα μια αλλαγή στο φυσικό χρώμα του δοντιού.

9. Το δόντι μετά την απονεύρωση(ενδοδοντική θεραπεία) είναι νεκρό;

   Σκοπός της ενδοδοντικής θεραπείας είναι η απομάκρυνση του πολφού(νεύρου) και των υπολειμμάτων του.Η απομάκρυνση αυτή δεν έχει άλλες επιπτώσεις εκτός του ότι το δόντι δεν παρουσιάζει καμία αντίδραση στα θερμικά και ψυχρά ερεθίσματα.Κατά τα άλλα το δόντι περιβάλλεται από υγιείς ιστούς και λειτουργεί φυσιολογικά.

10. Η ενδοδοντική θεραπεία είναι πάντα επιτυχής;

    Η ενδοδοντική θεραπεία έχει ένα μεγάλο ποσοστό επιτυχίας που φτάνει το 90-95%.

11. Πόσα χρόνια κρατάει ένα δόντι που έχει υποστεί ενδοδοντική θεραπεία;

    Όσο και ένα υγιές δόντι.Η στήριξη του δοντιού από το οστό της γνάθου δεν έχει σχέση με την ενδοδοντική θεραπεία

12. Είναι προτιμότερη η λύση της απονεύρωσης(ενδοδοντική θεραπεία) από την εξαγωγή του δοντιού;

    Η εξαγωγή ενός δοντιού προκαλεί μια μερική αναπηρία, η αποκατάσταση της οποίας έχει κόστος και απαιτεί χρόνο.Επίσης προϋποθέτει το τρόχισμα των γειτονικών δοντιών για εφαρμογή γέφυρας ή και ακόμα την λύση, της τοποθέτησης ενός εμφυτεύματος.Εάν το δόντι που έχει αφαιρεθεί είναι σημαντικό στον οδοντικό φραγμό είναι εξαιρετικά πιθανόν να μην είναι δυνατή η δημιουργία γέφυρας και να οδηγούμαστε, δυστυχώς με όλες τις ψυχολογικές επιπτώσεις, στην λύση της κινητής προσθετικής εργασίας(μηχάνημα).Σε κάθε περίπτωση, η καλύτερη και η πιο οικονομική θεραπεία είναι η διατήρηση του ίδιου του δοντιού μέσα στο στόμα, μέσω της ενδοδοντικής θεραπείας(απονεύρωση).

Το κάπνισμα,στις μέρες μας,είναι μια συνήθεια κοινωνικά αποδεκτή.Ο καπνός είναι μια ισχυρή απόλαυση(πάντα κατά τους καπνιστές) αλλά ταυτόχρονα μια πολύ σημαντική μάστιγα της υγείας,μια από τις αιτίες χρόνιων βλαβών ή ακόμα και θανάτου για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Οι Έλληνες,δυστυχώς,καταλαμβάνουμε την πρώτη θέση σε κατανάλωση καπνού στην Ευρωπαϊκή Ένωση(ποσοστό 60%) και την τρίτη παγκοσμίως μετά την Κούβα και την Κύπρο.Είναι αποδεδειγμένο ότι τουλάχιστον 30 ασθένειες συνδέονται με το κάπνισμα.Επίσης,16-18% των θανάτων το χρόνο στην χώρα μας οφείλετε στην χρήση τσιγάρου.

Ο καρκίνος του πνεύμονα,ο καρκίνος του λάρυγγα,του οισοφάγου,της ουροδόχου κύστης,οι χρόνιες αναπνευστικές πνευμονοπάθειες,το βρογχικό άσθμα,η ισχαιμία του μυοκαρδίου,η στεφανιαία νόσος,η περιφερική αγγειοπάθεια,η ταχυκαρδία,το έλκος,η γαστρίτιδα και η νευρικότητα είναι οι σημαντικότερες από τις παθήσεις που προκαλούνται από την συστηματική κατανάλωση καπνού από τον άνθρωπο.Η στοματική κοιλότητα συνδέεται άμεσα με το κάπνισμα αφού είναι η πρώτη που έρχεται σε επαφή με τα βλαβερά συστατικά του τσιγάρου.

Οι βλάβες που προκαλεί το τσιγάρο στο στόμα είναι πάρα πολλές,άλλοτε ήπιας μορφής (όπως ο χρωματισμός των δοντιών,θερμικά εγκαύματα,η νικοτινική στοματίτιδα,η μελάγχρωση του βλεννογόνου,η τριχωτή γλώσσα,η κακοσμία του στόματος) και άλλοτε επικίνδυνης μορφής όπως η λευκοπλακία(λευκή πλάκα που είναι στερεά προσκολλημένη στο βλεννογόνο του στόματος που μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο-προκαρκινική βλάβη) και ο καρκίνος του στόματος(εντοπίζεται στη γλώσσα,στο έδαφος του στόματος,στην παρειά υπό την μορφή έλκωσης-ανώδυνης πληγής-,όγκου ή μυρμηκιάς).

Οι ήπιες βλάβες,συνήθως, υποχωρούν μετά την διακοπή του καπνίσματος χωρίς να απαιτείται περαιτέρω θεραπεία.Αντίθετα,οι καπνιστές έχουν 10-15 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο από τους μη καπνιστές.Όταν μάλιστα το κάπνισμα συνδυαστεί και με μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ,ο κίνδυνος γίνεται ακόμα μεγαλύτερος.

Η διακοπή του καπνίσματος είναι οπωσδήποτε θέμα θέλησης και επιλογής για τον καθένα.Η ψυχολογική υποστήριξη,η χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων,ακόμα και ο βελονισμός(αβλαβής) μπορούν να βοηθήσουν αποτελεσματικά στην οριστική διακοπή του τσιγάρου.

Ένα όμορφο και υγιές χαμόγελο μπορεί να είναι κατάκτηση κάθε ανθρώπου με απίστευτα θετικά αποτελέσματα στην κοινωνική και επαγγελματική του ζωή.

Η ΛΕΥΚΑΝΣΗ των δοντιών αποτελεί την πιο απλή και ανώδυνη θεραπεία για την ανάκτηση της χαμένης λευκότητας των δοντιών και της βελτίωσης κατ¨επέκταση του χαμόγελου μας.

Η λεύκανση είναι απόλυτα ασφαλής θεραπεία εφόσον γίνεται με την καθοδήγηση του οδοντιάτρου.Χρειάζεται προσοχή γιατί στον παγκόσμιο ιστό κυκλοφορούν πολλά σκευάσματα που υπόσχονται λευκά δόντια,τα οποία όμως δεν έχουν ελεγχθεί όσο θα έπρεπε για την ασφάλεια τους και για την αποτελεσματικότητα τους.

Υπάρχουν δύο μέθοδοι λεύκανσης:στο ιατρείο και στο σπίτι.

Η λεύκανση στο σπίτι είναι η πιο συντηρητική και διαδεδομένη μέθοδος.Είναι σίγουρα πιο οικονομική σε σχέση με την λεύκανση που πραγματοποιείται στο ιατρείο.

Το πλεονέκτημα της λεύκανσης στο ιατρείο είναι ότι επιτυγχάνεται γρήγορο αποτέλεσμα σε μικρό χρονικό διάστημα χωρίς την ενεργό συμμετοχή του ασθενή.

Η διάρκεια του αποτελέσματος της λεύκανσης εξαρτάται από τη σωστή ή όχι συντήρηση.Οι κακές διατροφικές συνήθειες,το κάπνισμα και η ελλιπής στοματική υγιεινή θα μειώσουν το χρόνο της διάρκειας.Τα αποτελέσματα της λεύκανσης στο σπίτι συνήθως διατηρούνται για μεγαλύτερο διάστημα σε σχέση με την λεύκανση στο ιατρείο.

Εν κατακλείδι,η λεύκανση στα δόντια είναι μια συντηρητική θεραπεία που μπορεί να διατηρηθεί για μεγάλο διάστημα,βασιζόμενη πάντα στην πολύ καλή συνεργασία ασθενή-θεράποντα.

Σήμερα,παρά τη σπουδαία εξέλιξη της στοματικής υγιεινής,ένα σημαντικό ποσοστό ανθρώπων,συνήθως μεγάλης ηλικίας,στερούνται δοντιών με αποτέλεσμα να καταφεύγουν στην λύση των ολικών οδοντοστοιχιών.Οι ολικές οδοντοστοιχίες είναι κινητές προσθετικές αποκατάστασης που βασίζονται στα ούλα και αποκαθιστούν σε μεγάλο βαθμό την αισθητική του προσώπου,τη λειτουργία της μάσησης και την φώνηση.Δυστυχώς,όμως,δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να αντικαταστήσουν τα χαμένα φυσιολογικά δόντια.Η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών προσαρμόζεται πολύ καλά στις προσθετικές αυτές εργασίες.

Αλήθεια,όμως,τι πρέπει να γνωρίζουμε για την χρήση και λειτουργία τους;

Η μάσηση τις τροφής τις πρώτες μέρες είναι δύσκολη.Η τροφή πρέπει να κόβεται σε μικρά κομμάτια και να <<δίνεται>> στα πίσω δόντια,ενώ παράλληλα θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση των προσθίων δοντιών γιατί συνήθως προκαλείται αποκόλληση της οδοντοστοιχίας από τη βάση της.Για τον ίδιο λόγο πρέπει να αποφεύγονται τροφές όπως τσίχλες,βανίλιες κ.λ.π

Σε ορισμένους,η τοποθέτηση οδοντοστοιχίας για πρώτη φορά προκαλεί αυξημένη έκκριση σάλιου.Αποτελεί μια απόλυτα φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού που γρήγορα παρέρχεται σύντομα.

Η διαταραχή της ομιλίας(ψεύδισμα) είναι συνηθισμένο γεγονός τις πρώτες μέρες της χρήσης τους.Η συστηματική προσπάθεια με διάβασμα εφημερίδων,περιοδικών και βιβλίων φωναχτά, διευκολύνει την προσαρμογή του ασθενή όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Ο πόνος αρχικά μετά την τοποθέτηση της οδοντοστοιχίας είναι συνήθης και οφείλεται σε τραυματισμό του βλεννογόνου του στόματος από τα πτερύγια της. Ο οδοντίατρος σε προγραμματισμένες επανεξετάσεις προσαρμόζει ανάλογα τις οδοντοστοιχίες.

Όταν η συγκράτηση της οδοντοστοιχίας είναι ελλιπής λόγω ατροφίας των γνάθων(πιθανότατα στην κάτω γνάθο),η χρήση συγκολητικής ουσίας καθώς και η διαδικασία αναγόμωσης της βάσης ή η επιδιόρθωση των δοντιών μπορεί να έχει πολύ καλά αποτελέσματα.Η οδοντοστοιχία αποτελεί ένα ξένο σώμα που ενδύκνειται να παραμένει εκτός στόματος τουλάχιστον για 6-8 ώρες καθημερινά.Με τον τρόπο αυτό,αφενός,επιτυγχάνουμε την ανακούφιση των ούλων από την συνεχή της χρήση και αφετέρου,μας δίνεται η ευκαιρία για τον λεπτομερή της καθαρισμό(βούρτσισμα της οδοντοστοιχίας κάτω από το τρεχούμενο νερό ή τοποθέτηση της σε ένα καθαριστικό διάλυμα για λίγες ώρες).

Απαραίτητοι κρίνονται οι επανέλεγχοι,τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο μετά την έναρξη χρήσης της οδοντοστοιχίας.Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι τα ούλα πάνω στα οποία στηρίζονται οι οδοντοστοιχίες δεν παραμένουν αναλλοίωτα για πάντα αλλά αντίθετα μεταβάλλονται λόγω της συνεχής απορρόφησης που παρατηρείται στα οστά των γνάθων.

Η περιοδοντική νόσος είναι μια φλεγμονή του περιοδοντίου(περιοδοντικών ιστών που περιβάλλουν και στηρίζουν το δόντι).Όταν υπάρχει περιοδοντίτιδα,τα ούλα αποκτούν σκούρο κόκκινο χρώμα,διογκώνονται και αιμορραγούν εύκολα.Η κατάσταση αυτή όταν εκτείνεται μόνο στα ούλα λέγεται ουλίτιδα.Στην περίπτωση που η ουλίτιδα δεν θεραπευθεί,τότε η φλεγμονή είναι πιθανόν να φτάσει μέχρι το οστούν αρχίζοντας να το καταστρέφει με αποτέλεσμα την δημιουργία θυλάκων.Η κατάσταση αυτή λέγεται περιοδοντίτιδα.

Αίτια πρόκλησης περιοδοντικής νόσου

Η περιοδοντίτιδα προκαλείται από μικρόβια.Στο στόμα μας υπάρχουν εκατομμύρια μικρόβια.Τα μικρόβια αυτά όταν είναι ενεργά,παράγουν βλαπτικές ουσίες τόσο για το περιοδόντιο όσο και για τα δόντια.Όταν δεν υπάρχει σωστή στοματική υγιεινή(βούρτσισμα τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα) και δεν χρησιμοποιούμε ούτε κάποιο από τα συμπληρωματικά μέσα καθαρισμού(νήμα-μεσοδόντια βουρτσάκια) τα μικρόβια που προκαλούν την περιοδοντική νόσο πολλαπλασιάζονται και σχηματίζουν τη λεγόμενη οδοντική πλάκα.Άν η οδοντική πλάκα δεν απομακρυνθεί τότε σκληραίνει και σχηματίζει την τρυγία(πέτρα).Η τρυγία έχει πολύ σκληρή μορφή που δεν μπορεί να αποκολληθεί με την οδοντόβουρτσα παρά μόνο από τον οδοντίατρο.

Αίτια εμφάνισης της περιοδοντικής νόσου

Υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης της περιοδοντίτιδας.Τους κυριότερους τους παραθέτουμε παρακάτω:

1. Το κάπνισμα
2. Διάφορες συστηματικές ασθένειες όπως ο σακχαρώδης διαβήτης,αιματολογικά προβλήματα,ΑIDS
3. Διάφορα φάρμακα(στεροειδή,αντιεπιλεπτικά,αντιϋπερτασικά,αντισυλληπτικά,φάρμακα κατά του καρκίνου)
4. Διάφορες φυσιολογικές καταστάσεις όπως η εγκυμοσύνη και η εφηβεία
5. Προσθετικές αποκαταστάσεις(γέφυρες/θήκες) ή και σφραγίσματα που έχουν χαλάσει
6. Η παρουσία στραβών ή και συνοστισμένων δοντιών
7. Η κληρονομικότητα
8. Τα μικρόβια που προκαλούν την περιοδοντική νόσο βρίσκονται στο σάλιο και μπορούν να μεταδοθούν από τους γονείς στα παιδιά και μεταξύ των ντρόφων.Ανάλογα με την ευαισθησία του ατόμου εφόσον φέρει τα μικρόβια στο στόμα του,μπορεί να εκδηλώσει περιοδοντίτιδα.

Συμπτώματα της περιοδοντικής νόσου

Υπάρχουν μερικά σημεία και συμπτώματα που μπορεί να προμηνύουν την παρουσία της περιοδοντικής νόσου όπως:

1. Ούλα που αιμορραγούν εύκολα.
2. Εξέρυθρα,διογκωμένα και ευαίσθητα ούλα.
3. Ούλα που “απέχουν” από τα δόντια.
4. Ούλα που έχουν υποχωρήσει και αρχίζουν να φαίνονται οι ρίζες των δοντιών.
5. Κακοσμία του στόματος.
6. Πύον που βγαίνει από τα ούλα.
7. Δόντια που κουνιούνται ή έχουν αλλάξει θέση.
8. Μεταβολή στην εφαρμογή της μερικής οδοντοστοιχίας.

Μορφές περιοδοντικής νόσου

Η περιοδοντική νόσος παρουσιάζετε με διάφορες μορφές,ήπιες ή βαρύτερες όπως:

1. Ουλίτιδα:

   Αποτελεί την πιο ελαφριά μορφή περιοδοντίτιδας στην οποία η φλεγμονή αναπτύσσεται μόνο στα ούλα.Εμφανίζεται τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά κατά την διάρκεια της εφηβείας κυρίως.

2. Χρόνια περιοδοντίτιδα:

   Είναι μια προχωρημένη και σοβαρή μορφή της περιοδοντικής νόσου. Η φλεγμονή έχει προσχωρήσει σε βαθύτερα στρώματα μέσα στους ιστούς που στηρίζουν το δόντι και έχει αρχίσει να καταστρέφεται το οστούν.Κλινικό της χαρακτηριστικό είναι η δημιουργία θυλάκων ενώ τα ούλα αρχίζουν να υποχωρούν.Παρουσιάζεται σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας αλλά και σε μικρότερα άτομα.Αποτελεί το πιο συνηθισμένο είδος περιοδοντίτιδας που εμφανίζεται στο ανθρώπινο στόμα.

3. Ταχέως εξελισσόμενη ή επιθετική περιοδοντίτιδα:

   Είναι η πιο καταστρεπτική μορφή περιοδοντικής νόσου διότι προκαλεί μεγάλη απώλεια των ιστών σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.Η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζει ρόλο στην εκδήλωσή της.

4. Περιοδοντική νόσος ως εκδήλωση συστηματικών νόσων:

   Είναι μια μορφή περιοδοντίτιδας που σχετίζεται νόσους όπως διαβήτης,αιματολογικά προβλήματα ή γενετικές ανωμαλίες

5. Νεκρωτικές περιοδοντικές βλάβες:

   Αποτελούν οξείες καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από νέκρωση των ούλων,των ιστών και του οστού.Παρατηρείτε έντονος πόνος,αιμορραγία στα ούλα,κακοσμία στόματος και αίσθημα Εμφανίζονται κυρίως σε άτομα που διακατέχονται από έντονο stress(στρατιώτες,φοιτητές),σε καπνιστές ή σε ασθενείς που πάσχουν από νόσο του ΗΙV,AIDS κ.λ.π

Πρόληψη της περιοδοντικής νόσου

Η πρόληψη της περιοδοντικής νόσου περιλαμβάνει τους εξής κανόνες:

1. Αποτελεσματικό βούρτσισμα των δοντιών δύο φορές την ημέρα(πρωί και βράδυ).
2. Αποφυγή κατανάλωσης ζαχαρούχων τροφών κυρίως στα ενδιάμεσα των γευμάτων.
3. Περιορισμός της κατανάλωσης όξινων τροφών και αναψυκτικών.
4. Χρήση φθοριούχων σκευασμάτων(οδοντόκρεμες,στοματικά διαλύματα,τοπικές εφαρμογές στον οδοντίατρο).
5. Τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο.

Θεραπεία της περιοδοντικής νόσου

Ανάλογα με το είδος και την βαρύτητα της περιοδοντικής νόσου,ο οδοντίατρος θα αποφασίσει τι είδους θεραπεία θα πραγματοποιήσει. Στην περίπτωση που η νόσος βρίσκεται σε αρχική φάση(ουλίτιδα) και δεν έχουν εμφανιστεί βλάβες στο οστούν,ένας καλός καθαρισμός(αποτρύγωση) σε συνδυασμό πάντα με την βελτίωση των κανόνων στοματικής υγιεινής είναι συνήθως αρκετά. Στην περίπτωση που η φλεγμονή έχει προχωρήσει βαθύτερα και έχει δημιουργήσει βλάβες στο οστούν τότε η περιοδοντίτιδα αντιμετωπίζεται με έναν “βαθύτερο” και λεπτομερέστερο καθαρισμό ο οποίος αποτελείται από την απομάκρυνση της τρυγίας και της πλάκας από τα δόντια και κατόπιν τη λείανση της ριζικής επιφάνειας των δοντιών(ριζική απόξεση).Η όλη διαδικασία γίνεται με την βοήθεια της τοπικής αναισθησίας.Μετά την υποχώρηση της φλεγμονής τα ούλα συρρικνώνονται και “σφίγγουν” με αποτέλεσμα να ελαττώνεται το βάθος των θυλάκων.

Διατήρηση του αποτελέσματος

Μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας,ο ασθενής είναι απαραίτητο να μπει σε ένα σχολαστικό πρόγραμμα επανεξετάσεων από τον οδοντίατρο.Κατά τους τακτικούς ελέγχους εξετάζονται τα ούλα και καθαρίζονται οι επιφάνειες των δοντιών και των ριζών στις οποίες έχει ανιχνευτεί πέτρα. Στα διαστήματα μεταξύ των επισκέψεων ο ασθενής θα πρέπει να ακολουθεί με ευλάβεια τους κανόνες στοματικής υγιεινής.Επίσης ενδείκνυται η διακοπή του καπνίσματος σε όσους έχουν αυτή την βλαβερή συνήθεια.

Θεραπευτικές λύσεις σε περιπτώσεις απώλειας δοντιών

Σήμερα,η σύγχρονη οδοντιατρική επιστήμη έχει εξελιχθεί σε τόσο ικανοποιητικά επίπεδα με αποτέλεσμα να προσφέρει μια πληθώρα θεραπευτικών τρόπων αντικατάστασης των ελλειπόντων δοντιών. Εκτός από τους κλασικούς τρόπους προσθετικής αποκατάστασης με τη χρήση γεφυρών και κινητών δοντοστοιχιών(μασέλα) υπάρχει η πρωτοποριακή λύση της τοποθέτησης εμφυτευμάτων στη θέση των δοντιών που έχουν εξαχθεί.

Είναι ευρέως γνωστό ότι μια αισθητική εμφάνιση αποτελεί στην σημερινή εποχή,σημαντικότατο παράγοντα που επηρεάζει τόσο τις επαγγελματικές όσο και τις κοινωνικές μας επαφές.

Σε έρευνες που πραγματοποιήθηκαν παγκοσμίως,σχετικά με το πώς οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν προβλήματα όσον αφορά την αισθητική των δοντιών τους,απέδειξαν ότι:

1. Οι ανωμαλίες στα δόντια αποτελούν συχνά αιτία πρόκλησης ψυχολογικών προβλημάτων.
2. Άνθρωποι με οδοντικές ανωμαλίες νοιώθουν ότι δεν είναι ελκυστικοί στο περιβάλλον τους με αποτέλεσμα να έχουν μειωμένη αυτοεκτίμηση.

Τα παραπάνω προβλήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται ορθοδοντικά επειδή:

1. Παρεμποδίζουν βασικές λειτουργίες του στόματος όπως η μάσηση,η κατάποση,η αναπνοή και η ομιλία.
2. Δημιουργούν ανατομικές παραμορφώσεις,ακόμα και παθολογικές φθορές στους γύρω ιστούς.
3. Επηρεάζουν αρνητικά την ψυχοσύνθεση του ανθρώπου με συνέπεια την "επιβράδυνση" της κοινωνικής του εξέλιξης και επιτυχίας.

Ηλικία έναρξης ορθοδοντικής θεραπείας

Η φροντίδα για την επίτευξη μιας σωστής λειτουργίας και κατ΄επέκταση της αισθητικής αποκατάστασης των οδοντοστοιχιών της άνω και κάτω γνάθου πρέπει να ξεκινά στην ηλικία των 6-7 ετών.Στην φάση αυτή εστιάζουμε την προσοχή μας στην αντιμετώπιση,κυρίως,σκελετικών προβλημάτων (όπως σταυροειδής σύγκλειση αμφίπλευρη ή ετερόπλευρη,Τρίτη σκελετική τάξη) μιας και μια μετάθεσή τους στο άμεσο μέλλον θα δυσχέραινε σε μέγιστο βαθμό την θεραπεία.Επίσης η ορθοδοντική παρέμβαση,στο στάδιο αυτό της ζωής,διακόπτει δυναμικά διάφορες επιβλαβείς συνήθειες των παιδιών όπως ο θηλασμός του δακτύλου.το δάγκωμα των μολυβιών ή το δάγκωμα των νυχιών.

Στην ηλικία των 10-11 η ορθοδοντική εισέρχεται στην φάση της κυρίως θεραπευτικής αποκατάστασης των δοντιών(συνοστισμός,αραιοδοντία,αυξημένη κατακόρυφη ή οριζόντια πρόταξη).Σκοπός της θεραπείας είναι η επίτευξη της λειτουργικής αποκατάστασης των δοντιών,σωστής στοματικής υγιεινής και ενός ,ομολογουμένως,παραδεκτού αισθητικού αποτελέσματος.

Προβλήματα ορθοδοντικής φύσεως στους ενήλικες

Οι δυσαρμονίες αυτές συνοψίζονται σε δύο κατηγορίες:

1. προβλήματα που προϋπήρχαν στην παιδική ηλικία και δεν θεραπεύτηκαν
2. προβλήματα που προέκυψαν στην ενηλικίωση του ατόμου (απώλεια δοντιών από τερηδόνα ή περιοδοντίτιδα

Εν κατακλείδι,το ζητούμενο στην ορθοδοντική πράξη είναι η κατάκτηση ενός όμορφου χαμόγελου σε συνδυασμό με την σωστή λειτουργία του στοματογναθικού συστήματος έχοντας ως αποτέλεσμα ο ασθενής να διακατέχεται από αίσθημα αυτοπεποίθησης,προκαταβάλλοντας ευχάριστα και το περιβάλλον του.Τα αισθητικά αυτά αποτελέσματα μπορούν σήμερα,περισσότερο από κάθε άλλη φορά,να αποκτηθούν με ασφαλείς και δοκιμασμένες μεθόδους...

Η σωματική άσκηση,η σωστή διατροφή και η παρακολούθηση του σωματικού βάρους ωφελούν τη στοματική υγεία. Ο τρόπος και οι συνήθειες ζωής που προβλέπονται για την καλή κατάσταση και την υγεία της καρδιάς είναι εξίσου σημαντικοί παράγοντες για τη στοματική υγεία.

Σε επιστημονικές έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στις Η.Π.Α(πληθυσμιακό δείγμα 12.000 ατόμων),παρακολουθήθηκαν για 24 ώρες άτομα,όσον αφορά τη διατροφή τους και ρωτήθηκαν αν συμμετείχαν σε διάφορες φυσικές δραστηριότητες κατά τον ελεύθερο χρόνο τους όπως: περπάτημα(1,5 Km),τζόκινγκ,τρέξιμο,ποδηλασία, χορός,κολύμβηση,οι κηπουρικές εργασίες και η άρση βαρών.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα που γυμνάζονται,έχουν υγιεινές συνήθειες διατροφής και διατηρούν ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος,έχουν κατά 40% μικρότερη πιθανότητα να αναπτύξουν περιοδοντίτιδα.Η συχνότητα εμφάνισης της περιοδοντίτιδας μειώνεται κατά 29% για τα άτομα που έχουν μόνο αυτές τις υγιεινές συνήθειες και κατά 16% για αυτά που έχουν μόνο μία από αυτές.

Οι υγιεινές συνήθειες διατροφής,που αναπτύσσουν την άμυνα του οργανισμού κατά της νόσου του διαβήτη,μειώνουν επίσης τη δημιουργία πλακών που είναι ο βασικός επιδημιολογικός παράγοντας που συνδέεται με την νόσο του περιοδοντίου.

Το φθόριο είναι το πιο αποτελεσματικό "όπλο" που διαθέτει η οδοντιατρική επιστήμη ως σήμερα στην καταπολέμηση της τερηδόνας και της ταυτόχρονης ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των δοντιών. Το φθόριο που βρίσκεται στο στοματικό περιβάλλον με καθημερινή χρήση οδοντόκρεμας και άλλων φθοριούχων υλικών,εξισορροπεί την δράση των τερηδονογόνων οξέων στα δόντια,παρουσιάζοντας ταυτόχρονα και ήπια αντιμικροβιακή δράση στα μικρόβια που συμμετέχουν στην γέννηση της τερηδόνας.

Α. Χορήγηση φθορίου στο νερό

Από μακροχρόνιες μελέτες και έρευνες έχει αποδειχτεί ότι η προσθήκη ορισμένης συγκέντρωσης φθορίου στο πόσιμο νερό θα μπορούσε να προλάβει την τερηδόνα(ποσοστό περίπου 60%).Σε αυτήν την ποσότητα,το φθόριο δεν προκαλεί βλαβερές συνέπειες στον ανθρώπινο οργανισμό. Δυστυχώς,όμως, στην πατρίδα μας τα δίκτυα νερού(τοπικό-κεντρικό) δεν έχουμε κατορθώσει να τα εμπλουτίσουμε με τις επιτρεπόμενες(ασφαλείς) ποσότητες φθορίου.

Β. Εναλλακτικοί τρόποι χορήγησης φθορίου

Οδοντόκρεμες

Η φθοριούχος οδοντόκρεμα αποτελεί το σημαντικότερο μέσο πρόληψης της νόσου της τερηδόνας. Επιμελές και συστηματικό βούρτσισμα των δοντιών δύο τουλάχιστον φορές την ημέρα(η μια οπωσδήποτε το βράδυ) βοηθάει σημαντικά στην καταπολέμηση της τερηδόνας και της ουλίτιδας. Τα παιδιά μέχρι την ηλικία των έξι χρόνων πρέπει να χρησιμοποιούν οδοντόκρεμες που περιέχουν φθόριο σε ποσότητες 250-500 ppm F,ενώ μετά την ηλικία αυτή,οδοντόκρεμες με ποσότητα φθορίου 1500 ppm F. Η συστηματική χρήση οδοντόκρεμας με φθόριο μπορεί να μειώσει την τερηδόνα σε ποσοστό 20-40%,σύμφωνα με τελευταίες μελέτες.

Ταμπλέτες

Η χρήση φθορίου σε ταμπλέτες είναι ένας αποτελεσματικός και ταυτόχρονα μικρής οικονομικής επιβάρυνσης μέσο καταπολέμησης της τερηδόνας. Για την αγορά τους απαιτείται συνταγή. Οι ταμπλέτες φθορίου πρέπει να χορηγούνται προληπτικά επί καθημερινής βάσεως μόνο σε παιδιά αλλά και σε ενήλικες που παρουσιάζουν αυξημένη προδιάθεση ανάπτυξης τερηδόνας. Η δοσολογία χορήγησης φθορίου σε ταμπλέτες στα βρέφη και τα πολύ μικρά παιδιά συνιστάται να είναι 1mg φθορίου(ταμπλέτα) σε 1 λίτρο νερού και το νερό αυτό να αποτελέσει συστατικό παρασκευής της τροφής του.Σε προχωρημένες ηλικίες,που το παιδί μπορεί να πάρει ταμπλέτες,αρχικά την μασάει και στην συνέχεια την καταπίνει. Η καθημερινή χρήση φθορίου σε ταμπλέτες μέχρι την ηλικία των 8 ετών μπορούν να μειώσουν την τερηδόνα σε ποσοστό 40%,σύμφωνα με τελευταίες μελέτες.

Στοματικά διαλύματα φθορίου

Τα διαλύματα αυτά,χορηγούνται πάντοτε προληπτικά.Συνήθως αντικαθιστούν τη χορήγηση ταμπλετών φθορίου μετά την ηλικία των 8-10 ετών. Για καλύτερο αποτέλεσμα,το παιδί πρέπει να κάνει μπουκώματα για ένα λεπτό κάθε μέρα,σε διαφορετική ώρα ή ενδιάμεσα από τα βουρτσίσματα με την οδοντόκρεμα.Η χρήση φθοριούχου διαλύματος σε παιδιά κάτω των 6-8 ετών καλό είναι να μην συνιστάται λόγω του φόβου κατάποσης του.Τα διαλύματα που χρησιμοποιούνται καθημερινά περιέχουν 0,005% φθόριο και μπορούν να μειώσουν την τερηδόνα μέχρι και 35%.

Φθορίωση στο ιατρείο

Τα παιδιά μπορούν επίσης να κάνουν φθορίωση στο ιατρείο.Ο οδοντίατρος χρησιμοποιεί φθόριο σε μορφή ζελέ και το τοποθετεί στα δόντια με ειδικά κατασκευασμένα πλαστικά δισκάρια. Σημειώνεται ότι,επειδή το φθόριο που χρησιμοποιείται είναι πολύ υψηλής περιεκτικότητας,χορηγείται μόνο στο ιατρείο και αποφεύγεται κατηγορηματικά η εφαρμογή της στο σπίτι από τους γονείς στα παιδιά. Τοπικές εφαρμογές φθορίου στο ιατρείο μια-δύο ή περισσότερες φορές το χρόνο(ανάλογα με την προδιάθεση σε τερηδόνα του παιδιού),σε συνδυασμό πάντοτε με τον έλεγχο των δοντιών και του στόματος,συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στη μείωση της τερηδόνας.